Τι είναι η μαστογραφία;

Εικόνα σύγχρονου ψηφιακού μαστογράφου για πρόληψη και διάγνωση του καρκίνου μαστού
Σύγχρονος ψηφιακός μαστογράφος

Η μαστογραφία είναι μία ειδικού τύπου ακτινογραφία του στήθους. Διενεργείται από τους τεχνολόγους με τη χρήση ειδικού  μηχανήματος, του μαστογράφου. Χρησιμοποιεί την ελάχιστη δυνατή ποσότητα ακτίνων Χ, ώστε η γυναίκα να επιβαρύνεται όσο το δυνατόν λιγότερο. Σαφέστατα οι έγκυες γυναίκες και όσες είναι κάτω από 35 ετών απαγορεύεται να κάνουν μαστογραφία υπό φυσιολογικές συνθήκες.

Τι κάνει την μαστογραφία τόσο σημαντική;

Η μαστογραφία είναι το σημαντικότερο, πιο διαδεδομένο και πιο εύχρηστο εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Τι σημαίνει έγκαιρη διάγνωση; Η ανακάλυψη ενός όγκου πριν γίνει ψηλαφητός. Γιατί αυτό είναι σημαντικό;

  • Πρώτον, διότι τότε η νόσος είναι πλήρως ιάσιμη, όπως συζητήσαμε στη σελίδα για τις απεικονιστικές μεθόδους στον μαστό.
  • Ποιό είναι το άλλο πλεονέκτημα της έγκαιρης διάγνωσης; Το εξαιρετικό κοσμητικό αποτέλεσμα της χειρουργικής επέμβασης για καρκίνο μαστού που μπορεί να επιτευχθεί όσο ο καρκίνος είναι ακόμη μικρός.

Η μαστογραφία, τελικά, μας επιτρέπει να αλλάξουμε την παλαιότερη πεποίθηση ότι ο  καρκίνος του μαστού είναι μία μοιραία νόσος και η χειρουργική στον μαστό μία παραμορφωτική διαδικασία.

Ποιά είναι τα είδη μαστογραφίας;

  1. Προληπτική μαστογραφία: Αυτή είναι η μαστογραφία που γίνεται σε υγιείς γυναίκες, χωρίς συμπτώματα. Έχει στόχο την ανεύρεση πολύ μικρών όγκων με άριστη πρόγνωση και εξαιρετικά αισθητικά αποτελέσματα από την χειρουργική επέμβαση. Γίνεται από τους τεχνολόγους και διαβάζεται από τους ακτινολόγους σε άλλο χρόνο, σε ήσυχο περιβάλλον χωρίς περισπασμούς. Ο τυπικός μαστογραφικός έλεγχος περιλαμβάνει 4 λήψεις, μία κατακόρυφη και μία λοξη οριζόντια για κάθε στήθος

    τέσσερις λήψεις μαστογραφίας
    Οι τέσσερις λήψεις της τυπικής προληπτικής μαστογραφίας
  2. Διαγνωστική Μαστογραφία: Ορισμένες φορές υπάρχει εύρημα στην προληπτική μαστογραφία το οποίο δεν είναι αρκετά σαφές.  Τότε οι ακτινολόγοι ενδεχομένως να θέλουν να επαναλάβουν κάποια λήψη ή να κάνουν κάποια από τις λιγότερο συνηθισμένες εξειδικευμένες λήψεις. Η πιο συνηθισμένη από αυτές είναι οι μεγενθυντικές λήψεις που απομονώνουν το ογκίδιο από τον υπόλοιπο μαστό. Πραγματοποιούνται παρουσία του ακτινολόγου, με διαφοροποιημένη τοποθέτηση της γυναίκας στον μαστογράφο.
    Συμπιεστική λήψη στην ψηφιακή μαστογραφία και τομοσύνθεση
    Διαγνωστική λήψη τοπικής συμπίεσης στην ψηφιακή μαστογραφία. Διακρίνεται το ογκίδιο στο κέντρο

    Σύγχρονοι τύποι μαστογραφίας:

Ψηφιακή Μαστογραφία – Πλεονεκτήματα

Σήμερα σχεδόν όλα τα ακτινολογικά κέντρα είναι εξοπλισμένα με ψηφιακούς μαστογράφους. Η ψηφιακή μαστογραφία έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την αναλογική:

  • Η ύπαρξη της εικόνας σε ψηφιακή  μορφή επιτρέπει την εύκολη αποθήκευσή της για να είναι διαθέσιμη για πάντα ως μέτρο σύγκρισης. Έτσι ο ακτινολόγος σας θα μπορέσει να αντιληφθεί τυχόν αλλαγές που θα προκύψουν στο μέλλον
  • Επίσης η ψηφιακή μορφή επιτρέπει την θέαση επί οθόνης υψηλής ανάλυσης, άμεση μεγένθυση και βελτίωση της ποιότητας εικόνας.
  • Ο χειρουργός μαστού μπορεί να έχει δυνατότητα πρόσβασης και αποθήκευσης των εικόνων για χρήση και εντός χειρουργείου.
  • Η χρήση ψηφιακής τεχνολογίας δίνει την επιπλέον δυνατότητα για χρήση υπολογιστικών συστημάτων διάγνωσης υποβοηθούμενης από υπολογιστη, CAD μαστογραφία (computer assisted diagnosis). Αυτά είναι λογισμικά που ανιχνεύουν τις μαστογραφίες για παθολογικά ευρήματα και τα υποδεικνύουν στους ακτινολόγους.
CAD ψηφιακή μαστογραφία
CAD ψηφιακή μαστογραφία

Ψηφιακή Τομοσύνθεση Μαστού (γνωστή και ως 3D μαστογραφία)

Η τομοσύνθεση είναι η νεότερη εξέλιξη της μαστογραφίας. Δίνει εικόνες υψηλότερης ευκρίνειας με δυνατότητα εντοπισμού μικρότερων όγκων και διευκρίνισης ύποπτων ευρημάτων. Ψευδώς θετικά ευρήματα εμφανίζονται πολύ πιο σπάνια στην τομοσύνθεση. Έτσι μετριάζονται οι αναίτιες διερευνήσεις και το άγχος που αυτές συνεπάγονται.

Πότε θα κάνω την μαστογραφία μου;

Πότε γίνεται η μαστογραφία μέσα στην περίοδο της γυναίκας;

Η μαστογραφία (ψηφιακή μαστογραφία ή τομοσύνθεση) γίνεται στις πρώτες 10 μέρες του κύκλου. Την ίδια περίοδο είναι προτιμότερο να γίνονται και η κλινική εξέταση, ο υπέρηχος μαστού και η μαγνητική μαστογραφία. Κλείστε λοιπόν το ραντεβού σας με τον ακτινολόγο σας κάπου μεταξύ της 4ης και 10ης ημέρας του κύκλου.

Από ποιά ηλικία και μετά μπορεί να γίνει η ψηφιακή μαστογραφία;

Η μαστογραφία γίνεται τακτικά μία φορά τον χρόνο από την ηλικία των 40 και εφεξής. Επί ανακάλυψης με ιστολογική εξέταση καρκίνου μαστού σε νέες γυναίκες διενεργείται μαστογραφία ανεξαρτήτως ηλικίας.

Ψηφιακή μαστογραφία αναφοράς (ή Τομοσύνθεση αναφοράς)

Πριν τα 40 έτη, στην ηλικία μεταξύ 35 και 39 μπορεί να γίνει η πρώτη μαστογραφία μίας γυναίκας, η μαστογραφία αναφοράς. Αυτή πρέπει να φυλάσσεται από τη γυναίκα, είτε σαν φιλμ, είτε σε ψηφιακή μορφή (CD). Αυτό είναι αναγκαίο για να μπορεί να γίνει σύγκριση και ανεύρεση των αλλαγών σε σχέση με επόμενες εξετάσεις.

Πυκνοί Μαστοί (ινοκυστικοί ή ινοαδενικοί μαστοί) στη μαστογραφία

Πολλές γυναίκες έχουν δει στις γνωματεύσεις των μαστογραφιών τους “πυκνός μαστός”, “πυκνός ινοκυστικός μαστός”, “πυκνός ινοαδενικός μαστός”. Λίγες γυναίκες, όμως, γνωρίζουν τι σημαίνουν αυτά. Ας δούμε, λοιπόν, τι είναι ο πυκνός μαστός.

Δυσκολία διάγνωσης στον πυκνό μαστό

Τι είναι η πυκνότητα των μαστών;

  • Η αυξημένη πυκνότητα των μαστών στην μαστογραφία σημαίνει ότι ο μαστός της γυναίκας αποτελείται περισσότερο από αδένα και ινώδη στοιχεία, τα οποία απεικονίζονται ως λευκά
  • Η μειωμένη πυκνότητα των μαστών στην μαστογραφία σημαίνει ότι ο μαστός της γυναίκας αποτελείται περισσότερο από λιπώδες στοιχείο που είναι το γκρι στοιχείο της μαστογραφίας
Κατηγοριοποίηση πυκνότητας μαστών στη μαστογραφία, ινοκυστικοι μαστοί, ινοαδενικοί μαστοί, κατηγοριοποίηση ACR, κατηγοριοποίηση BIRADS, πυκνοί μαστοί
Η κατηγοριοποίηση ACR για τους πυκνούς μαστούς. Θα την βρείτε στην γνωμάτευση της μαστογραφίας σας σαν ACR A εώς D (ή 1 εώς 4)

Κατηγοριοποίηση ACR για την πυκνότητα των μαστών:

  1. ACR A: Ο μαστός είναι λιπώδης με ελάχιστα ινοκυστικά και αδενικά στοιχεία. Είναι ο πιο ευανάγνωστος τύπος μαστογραφίας.
  2. ACR B: Στον μαστό υπάρχουν διάσπαρτα ινοκυστικά στοιχεία που δεν δυσκολεύουν ιδιαίτερα τη γνωμάτευση της μαστογραφίας
  3. ACR C: Ετερογενώς πυκνός μαστός, με περιοχές πολύ πυκνές και δυσανάγνωστες αλλά και περιοχές λιπώδεις πολύ ευκρινείς
  4. ACR D: Εξαιρετικά πυκνός μαστός, η πιο δυσανάγνωστη μαστογραφία

Ποιοί είναι οι παράγοντες που αυξάνουν την πυκνότητα των μαστών στην μαστογραφία:

  • Παραγωγικές ηλικίες της γυναίκας
  • Εγκυμοσύνη και Γαλουχία
  • Ορμονικά φάρμακα όπως η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
  • Απώλεια βάρους (ελάττωση του λίπους στον μαστό)
  • Καλοήθεις παθολογικές καταστάσεις του  μαστου, όπως η μαστίτιδα
  • Κακοήθεις παθολογικές καταστάσεις στον μαστό, όπως ο φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού

Ποιοί είναι οι παράγοντες που μειώνουν την πυκνότητα των μαστών στην μαστογραφία:

  • Ηλικίες μετά την εμμηνόπαυση
  • Μεγάλη ηλικία
  • Φάρμακα που αποκλείουν τις γυναικείες ορμόνες
  • Αύξηση βάρους (περισσότερο λίπος στον μαστό)

Έχω πολύ πυκνούς μαστούς, τι πρέπει να κάνω;

Το συμπέρασμα: Κατηγορία BI-RADS (ή BIRADS)

Για την κατηγοριοποίηση BI-RADS 0 ως 6 δείτε εδώ.